This is a Most important question of gk exam. Question is : पुढील उतारा वाचून त्या खालील प्रश्न क्रमांक 56 ते 60 ची उत्तरे लिहा. केवळ तंत्रजीवी आणि तटस्थ संशोधन भारतासारख्या गरीब देशात परवडणार नाही. काही तरी भूमिका असायलाच हव्यात संशोधनासाठी आणि संशोधकांना. १९९१ पासून अर्थव्यवस्था बदलल्याबरोबर राजकारणात पालट झाला आणि त्याचा शिक्षणविषयक सर्व घटकांवर परिणाम झाला. पीएच. डी. ला प्राप्त झालेले संवग व अगंभीर रूप गेल्या अठरा वर्षांत अधिकच उग्र झाले. औद्योगिक म्होरक्यांनी शिक्षणाचा तोंडवळा बदलायचा चग। बांधला आहे. त्यांना हवा तसा शिक्षित वर्ग ते घडवू पाहत आहेत. संशोधन काय करता व निष्कर्ष कसे काढता यापेक्षा संशोधनाचे तंत्र, भाषा, योजना कशा आत्मसात करता यावर भर दिला जात आहे. बाजाराला त्याच्या विस्ताराच्या योजना संशोधनाशिवाय, म्हणजे शास्त्रोक्त संशोधनाशिवाय, पुच्या करता येत नाहीत. सबब, संशोधनपद्धती महत्त्वाची, निष्कर्ष तेवढे कसेही वळवून घेतले की चालते, असा छुपा कार्यक्रम बोकाळला आहे. । अॅडम स्मिथ तत्त्वज्ञानाचे प्राध्यापक होते तर डेव्हिड रिकार्डो एक व्यावसायिक आणि वित्तीय अभ्यासक होते. त्यांच्यात किंचित नि:पक्षपातीपणा असल्यामुळे त्यांना भांडवलशाहीचे भलेबुरे परिणाम ज्ञात होते. परंतु अलीकडे आटापिटा कशाचा चालला आहे? “नवउदारवादी अर्थशास्त्र तटस्थ नसते. विषमता, बेरोजगारी, दारिद्र्य आणि वेतन यांविषयीचे त्यांचे विश्लेषण अत्यंत चुकीचे व सर्व परीक्षांत नापास ठरणारे असते. तरी देखील दरवर्षी हेच विश्लेषण दैवी सत्य असल्यासारखे कित्येक पाठ्यपुस्तकांतून अवतरत राहते.... हार्वर्ड विद्यापीठात जा किंवा युनिव्हर्सिटी ऑफ शिकागोत जा अथवा स्टॅनफर्ड विद्यापीठात जा, तुम्हाला अर्थशास्त्रातील नोबेल विजेते झळकताना सापडतील. पण या विद्यापीठात असे किमान पाच अर्थशास्त्रज्ञ शोधून दाखवा ज्यांचा नॉर्थ अमेरिकन फ्री ट्रेड अॅग्रिमेण्टला, जागतिक बँकेला किंवा विश्व व्यापार संघटनेला विरोध आहे. या विद्यापीठांच्या परिसरात असे पाच अर्थशास्त्री दाखवा, जे कामगार संघटनेचे म्हणजे वेतन, साम्राज्यवाद यांसाठी झगडणारे व आपली कौशल्ये त्याविरुद्ध वापरणारे किंवा बालकामगार आणि अतिश्रम यांच्या समर्थनार्थ काहीही सबबी न सांगणारे संघटनांचे पाठीराखे असतील. धनाढ्य आणि बलाढ्य यांना सल्ले देण्याचे आकर्षक काम न करणारे पाच पूर्णकालीन अर्थशास्त्री प्राध्यापकही दाखवा.... शीतयुद्धाच्या हिंस्रपणामुळे नवउदारमतवादी अर्थशास्त्राला विरोध करणा-यांना श्रोते मिळणे अशक्य होऊन बसले यात आश्चर्य काही नाही. जहाल अर्थशास्त्रज्ञांना विद्यापीठांमधून हाकलण्यात आले आणि अध्यापक म्हणून त्यांचे जिणे मुश्कील करण्यात आले. अर्थशास्त्रीय अभ्यासक्रमांमधून जहाल कल्पना हटविण्यात आल्या. तिरस्कार करण्यासाठी मात्र ठेवल्या. जहाल अर्थशास्त्र हा शास्त्राचा अभ्यास नसून पोथीबंद विचारांचा भाग आहे, असा नवउदारमतवादी अर्थशास्त्रज्ञांचा दावा होता. १९६० उजाडता अमेरिकेत पूर्णकालीन जहालस्त्री प्राध्यापक एकमेव होता, तो म्हणजे पॉल बरान. या बरानला पूर्णपणे एकाकी पाडण्यात आले आणि त्याचा एवढा छळ झाला की, तो आजारीच पडला."60. प्रस्तुत उता-यात प्राध्यापकांविषयीचा रोष का व्यक्त करण्यात आला आहे? , Options is : 1. प्राध्यापक भांडवलशहांना विरोध करतात., 2. प्राध्यापक शीतयुद्ध पेटवतात. , 3.प्राध्यापक शास्त्रोक्त संशोधन करतात., 4. प्राध्यापक भांडवलशाही व्यवस्थेला मदत करतात. , 5. NULL
Electronics Bazaar is one of best Online Shopping Store in India. Buy online Mobile Phones, Laptops, Tablets, Cameras & much more at best prices. Buy Now! online shopping Electronics india, online shopping in india, online shopping store, buy electronics online, online electronics shopping, online shopping stores, electronics online shopping, online electronics store, online electronic shopping india, online electronics store india
Question Answer
पुढील उतारा वाचून त्या खालील प्रश्न क्रमांक 56 ते 60 ची उत्तरे लिहा. केवळ तंत्रजीवी आणि तटस्थ संशोधन भारतासारख्या गरीब देशात परवडणार नाही. काही तरी भूमिका असायलाच हव्यात संशोधनासाठी आणि संशोधकांना. १९९१ पासून अर्थव्यवस्था बदलल्याबरोबर राजकारणात पालट झाला आणि त्याचा शिक्षणविषयक सर्व घटकांवर परिणाम झाला. पीएच. डी. ला प्राप्त झालेले संवग व अगंभीर रूप गेल्या अठरा वर्षांत अधिकच उग्र झाले. औद्योगिक म्होरक्यांनी शिक्षणाचा तोंडवळा बदलायचा चग। बांधला आहे. त्यांना हवा तसा शिक्षित वर्ग ते घडवू पाहत आहेत. संशोधन काय करता व निष्कर्ष कसे काढता यापेक्षा संशोधनाचे तंत्र, भाषा, योजना कशा आत्मसात करता यावर भर दिला जात आहे. बाजाराला त्याच्या विस्ताराच्या योजना संशोधनाशिवाय, म्हणजे शास्त्रोक्त संशोधनाशिवाय, पुच्या करता येत नाहीत. सबब, संशोधनपद्धती महत्त्वाची, निष्कर्ष तेवढे कसेही वळवून घेतले की चालते, असा छुपा कार्यक्रम बोकाळला आहे. । अॅडम स्मिथ तत्त्वज्ञानाचे प्राध्यापक होते तर डेव्हिड रिकार्डो एक व्यावसायिक आणि वित्तीय अभ्यासक होते. त्यांच्यात किंचित नि:पक्षपातीपणा असल्यामुळे त्यांना भांडवलशाहीचे भलेबुरे परिणाम ज्ञात होते. परंतु अलीकडे आटापिटा कशाचा चालला आहे? “नवउदारवादी अर्थशास्त्र तटस्थ नसते. विषमता, बेरोजगारी, दारिद्र्य आणि वेतन यांविषयीचे त्यांचे विश्लेषण अत्यंत चुकीचे व सर्व परीक्षांत नापास ठरणारे असते. तरी देखील दरवर्षी हेच विश्लेषण दैवी सत्य असल्यासारखे कित्येक पाठ्यपुस्तकांतून अवतरत राहते.... हार्वर्ड विद्यापीठात जा किंवा युनिव्हर्सिटी ऑफ शिकागोत जा अथवा स्टॅनफर्ड विद्यापीठात जा, तुम्हाला अर्थशास्त्रातील नोबेल विजेते झळकताना सापडतील. पण या विद्यापीठात असे किमान पाच अर्थशास्त्रज्ञ शोधून दाखवा ज्यांचा नॉर्थ अमेरिकन फ्री ट्रेड अॅग्रिमेण्टला, जागतिक बँकेला किंवा विश्व व्यापार संघटनेला विरोध आहे. या विद्यापीठांच्या परिसरात असे पाच अर्थशास्त्री दाखवा, जे कामगार संघटनेचे म्हणजे वेतन, साम्राज्यवाद यांसाठी झगडणारे व आपली कौशल्ये त्याविरुद्ध वापरणारे किंवा बालकामगार आणि अतिश्रम यांच्या समर्थनार्थ काहीही सबबी न सांगणारे संघटनांचे पाठीराखे असतील. धनाढ्य आणि बलाढ्य यांना सल्ले देण्याचे आकर्षक काम न करणारे पाच पूर्णकालीन अर्थशास्त्री प्राध्यापकही दाखवा.... शीतयुद्धाच्या हिंस्रपणामुळे नवउदारमतवादी अर्थशास्त्राला विरोध करणा-यांना श्रोते मिळणे अशक्य होऊन बसले यात आश्चर्य काही नाही. जहाल अर्थशास्त्रज्ञांना विद्यापीठांमधून हाकलण्यात आले आणि अध्यापक म्हणून त्यांचे जिणे मुश्कील करण्यात आले. अर्थशास्त्रीय अभ्यासक्रमांमधून जहाल कल्पना हटविण्यात आल्या. तिरस्कार करण्यासाठी मात्र ठेवल्या. जहाल अर्थशास्त्र हा शास्त्राचा अभ्यास नसून पोथीबंद विचारांचा भाग आहे, असा नवउदारमतवादी अर्थशास्त्रज्ञांचा दावा होता. १९६० उजाडता अमेरिकेत पूर्णकालीन जहालस्त्री प्राध्यापक एकमेव होता, तो म्हणजे पॉल बरान. या बरानला पूर्णपणे एकाकी पाडण्यात आले आणि त्याचा एवढा छळ झाला की, तो आजारीच पडला."60. प्रस्तुत उता-यात प्राध्यापकांविषयीचा रोष का व्यक्त करण्यात आला आहे?
Important MCQ on Related TestName
Old Exam Quiz On
Exam Quiz On
Hindi Corner ( Ctrl + Mouse Click)
>‘लिंगराज महल’ कहाँ स्थित है ?
>पोखरन में अणु विस्फोटन कब हुआ था ?
>कम्प्यूटर का कुँजी पटल क्या कहलाता है ?
>मणिपुर और त्रिपुरा को पूर्ण राज्य का दर्जा किस वर्ष मिला था ?
>किसके कारण मरीचिका की परिघटना होती है ?
>इन्दिरा गाँधी राष्ट्रीय सुपर ताप विद्युत परियोजना के तहत् प्रतिवर्ष कितने अरब विद्युत उत्पादन का लक्ष्य रखा गया है ?
>मांकदपुर नामक एक गाँव ऑर्गेनिक खेती करने के कारण ऑर्गेनिक गाँव बन गया है। यह गाँव किस राज्य में स्थित है ?
>किसी क्षेत्र में जनसंख्या का घनत्व किसकी संख्या से मापा जाता है ?
>राज्यों में राष्ट्रपति शासन की अधिकतम अवधि क्या है ?
>‘बगदाद’ किस नदी के किनारे स्थित है ?
>भारत में लोकपाल का विचार कहां से लिया गया है ?
>भारतीय संविधान के निर्माण में कितना समय लगा ?
>प्रादेशिक सेना में एम.एस. धोनी को कौन-सी मानद पदवी दी गई है ?
>‘एजरा कप’ किस खेल से सम्बन्धित है ?
>‘इण्डिया बाइ द नील’ नामक सांस्ड्डतिक महोत्सव किस देश में मनाया जाता है ?
>फ्रांसिस्को डी अलमिडा कौन था ?
>सन्त कबीर ने उत्तर प्रदेश के किस स्थान पर शरीर त्याग किया था ?
>नीला थोथा का रासायनिक सूत्र क्या है ?
>किस कोशिकांग को ‘आत्महत्या की थैली’ कहा जाता है ?
>‘शाहनामा’ के रचनाकार कौन हैं ?
>‘हीराकुण्ड बाँध’ किस नदी पर बनाया गया है ?
>होम रूल लीग किसने शुरू की थी ?
>प्रसिध्द भारतीय महिला एथलीट पी.टी. उषा की आत्मकथा का क्या नाम है ?
>भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस की स्थापना के समय कौन भारत का वायसराय था ?
>चुंबकीय तीव्रता का मापन किस इकाई में किया जाता है ?
>‘हारमोनीज ऑफ द वल्र्ड’ पुस्तक किसने लिखी है ?
>विद्युत.आवेश का पता लगाने के लिए किस उपकरण का प्रयोग किया जाता है ?
>अकबर ने फतेहपुर सीकरी में बुलन्द दरवाजा का निर्माण किस विजय के लिए करवाया था ?
>लोकसभा हेतु उत्तर प्रदेश में निर्वाचित संसद सदस्यों की कुल संख्या क्या है ?
>प्रसिध्द खजुराहो मंदिर का निर्माण किसने किया था ?
>रामदेवजी मेले का प्रमुख नृत्य कौनसा है ?
>‘कठपुतली’ किस राज्य का प्रमुख लोक नृत्य है ?
>विश्व विरासत दिवस किस तिथि को मनाया जाता है ?
>किस शासक की मंत्रिपरिषद् को ‘अष्ट प्रधान’ की संज्ञा दी गई थी ?
>वेबसाइट के प्रथम पृष्ठ को क्या कहा जाता है ?
>शिक्षा यानि ‘ऐजुकेशन’ शब्द की उत्पत्ति हुई किस भाषा से हुई है ?
>किस राज्य में हाई एल्टीट्यूड क्लाइमेट चेंज प्रोजेक्ट के तहत ग्लोबल वार्मिंग के प्रभावों को जानने के लिए ऑटोमैटिक वेदर स्टेशनों की स्थापना की गई है ?
>‘‘उठो, जागो और आगे बढ़ते रहो, जब तक सफलता नहीं मिल जाती’’ उक्त कथन किसका है ?
>यदि सूरत में बनी वस्तुएं मुंबई या दिल्ली में बेची जाएं, तो यह कौन सा व्यापार हुआ ?
>राज्यालय/हड़प नीति/गोद निषेध सिध्दान्त किसके द्वारा लागू किया गया था ?
>मैकमोहन रेखा द्वारा अलग किए जाने वाले दो देश कौन से हैं ?
>‘मीनाक्षी मन्दिर’ कहाँ स्थित है ?
>पादप, हिरण, भेडि़या व शेर से निर्मित खाद्य-श्रंखला में से ऊर्जा किसमें होगी ?
>प्रसिध्द हल्दी घाटी का युध्द (1576 ई.) किनके मध्य लड़ा गया था ?
>घरेलू मक्खी द्वारा फैलने वाला रोग कौन सा हैं ?
>अन्नपूर्णा योजना किस वर्ष कार्यन्वित की गई थी ?
>कोयले की खानों में विस्फोट करने वाली गैस प्रायः कौन सी होती है ?
>उत्तर प्रदेश में योजना आयोग का गठन कब किया गया ?
>‘वी द पीपुल’ नामक प्रसिध्द किताब किसने लिखी ?
>भारत सरकार के बजट आंकड़ों में कुल व्यय और कुल प्राप्तियों के बीच अंतर को क्या कहते हैं ?
>उत्तर प्रदेश के प्रथम राज्यपाल कौन थे ?
>उत्तर प्रदेश में लोकायुक्त संगठन कब बना ?
>इकाइयों की अंतरराष्ट्रीय प्रणाली में मूल इकाइयां कितनी हैं ?
>ध्वनि की गति किसमें सबसे तेज होती है ?
>वर्ष 2011 की जनगणना के अनुसार विश्व की कुल जनसंख्या में भारत की हिस्सेदारी कितने प्रतिशत है ?
>किस ब्रिटिश प्रधानमंत्री के समय भारत स्वतन्त्र हुआ ?
>स्वामीनारायण मन्दिर, अक्षरधाम कहाँ स्थित है ?
>सर्वाधिक सोने के सिक्के किस काल में चलाए गए ?
>दलबदल से सम्बन्धित प्रावधान किस अनुसूची में रखे गए हैं ?
>वर्तमान में ‘सम्पत्ति का अधिकार’ किस प्रकार का अधिकार है ?
>सार्वजनिक लेखा समिति अपनी रिपोर्ट किसे प्रस्तुत करती है ?
>लहसुन की विशिष्ट गंध निम्नलिखित में से किस एक के कारण है ?
>चाबी भरी घड़ी में कौनसी ऊर्जा होती है ?
>जैव वैज्ञानिक लेमार्क किस देश से सम्बन्धित था ?
>राष्ट्रपति द्वारा राज्यसभा के सदस्यों के नामांकन का नियम किस देश के संविधान से लिया गया था ?
>किस वर्ष के ओलम्पिक खेलों में भारत ने भाग नहीं लिया था ?
>किस लड़ाई में मुहम्मद गौरी के लिए दिल्ली क्षेत्र खोल दिया ?
>‘आयरन’ शब्द किस खेल से सम्बन्धित है ?
>भगत सिंह, सुखदेव एवं राजगुरू को फाँसी पर कब चढ़ाया गया ?
>‘कम्प्यूटर का जनक’ किसे कहा जाता है ?
>पृथ्वी की ऊपरी परत को क्या कहा जाता हैं ?
>उत्तर प्रदेश में उच्च न्यायालय कहाँ स्थित है ?
>किसी अन्य ग्रह के आकार को मापने वाला पहला व्यक्ति कौन था ?
>भारतीय रेलवे को सर्वाधिक राजस्व किससे प्राप्त होता है ?
>नवयुवतियों हेतु राजीव गाँधी शक्तिकरण योजना ‘सबला’ किस आयु वर्ग की लड़कियों के लिए है ?
>निर्विरोध चुने जाने वाले एकमात्र राष्ट्रपति कौन थे ?
>‘चेतना ऊतक’ के नाम से जाने वाला ऊतक कौन है ?
>‘कथकली’ किस राज्य का प्रमुख नृत्य है ?
>संविधान की कौनसी अनुसूची में केंद्र और राज्यों में विधायी शक्तियों का विभाजन किया गया है ?
>उत्तर प्रदेश में विकेन्द्रित नियोजन प्रणाली कब शुरू की गई ?
>गान्धार कला किस काल में विकसित हुई थी ?
>12वीं पंचवर्षीय योजना में उत्तर प्रदेश के किन दो शहरों में एम्स जैसे अस्तपाल खोलने की घोषणा केन्द्रीय स्वास्थ्य तथा परिवार कल्याण मंत्रालय ने की है ?
>भारत में मनसबदारी प्रथा किसने शुरू की ?
>सूचना का अधिकार किस वर्ष पास हुआ ?
>विश्व आर्थिक मंच का मुख्यालय कहाँ है ?
>राष्ट्रीय अस्थि रोग विकलांग संस्थान कहाँ स्थित है ?
>ड्डष्ण.भक्त मीरा का ब्याह किस राजवंश में हुआ था ?
>शरीर की सबसे लम्बी हड्डी कौन सी है ?
>भारत में राष्ट्रीय आय का आकलन पहली बार किसने किया था ?
>किस संग्रहालय को विश्व.कला संग्रहों का भण्डार कहा जाता है ?
>सहतारा यसितार) का जनक किसको समझा जाता है ?
>भारत में पहला आम चुनाव कब हुआ ?
>भील पुरुष अपने बालों को ढकने के लिए सिर पर जो पहनते हैं, उसे क्या कहते हैं ?
>‘गीत गोविन्द’ के रचनाकार कौन हैं ?
>किस संस्था को भारत के सर्वोच्च न्यायालय ने ‘पिन्जरे में बन्द तोता’ की संज्ञा दी थी ?
>सूर्य की सतह का तापमान लगभग कितना होता है ?
>अशोक के किस शिलालेख में उसकी कंलिंग विजय का वर्णन है ?
>विश्व विकास रिपोर्ट किसका वार्षिक प्रकाशन है ?
>किस देश के साथ भारत ने राजनीतिक सम्बन्धों (मार्च, 2013) में कमी की है ?
>उत्तर प्रदेश में स्वतन्त्रता से पूर्व कुल कितने विश्वविद्यालय थे ?
>कौन-से अनुच्छेद में ‘समता के अधिकार’ का प्रावधान है ?
>भारत में खुदरा ऋण का सर्वाधिक प्रतिशत किसका है ?
>खाद्य ऊर्जा को हम किस इकाई में माप सकते हैं ?
>‘टु ए हंगर फ्री वल्र्ड’ पुस्तक के लेखक कौन हैं ?
>‘केनन’ शब्द किस खेल से सम्बन्धित है ?
>रेशम का उत्पादन किससे होता है ?
>यूनेस्को ने किस वर्ष को विकलांगों का अन्तर्राष्ट्रीय वर्ष घोषित किया था ?
>उत्तर प्रदेश में 1920 ई. में भारतीय कला परिषद् की स्थापना कहाँ की गई ?
>संविधान सभा द्वारा अन्तिम रूप से पारित संविधान में कुल कितने अनुच्छेद और अनुसूचियाँ थी ?
>प्रसिध्द नारा ‘गरीबी हटाओ’ किस पंचवर्षीय योजना के दौरान दिया गया था ?
>संसद की किस वित्तीय समिति में राज्य सभा का कोई प्रतिनिधित्व नहीं होता ?
>राष्ट्रीय आय आकलन की तैयारी किस संगठन का दायित्व है ?
>कंप्यूटर सिस्टम के किस भाग को भौतिक रूप से स्पर्श किया जा सकता है ?
>माउस के दो मानक बटनों के बीच स्थित व्हील का क्या प्रयोग होता है ?
>भारतीय राष्ट्रीय संघ (INU) का गठन 1854 में किसके द्वारा किया गया था ?
>किस सिख गुरू ने स्वयं को सच्चा बादशाह कहा था ?
>गणना और तुलना के लिए कम्प्यूटर के किस भाग का प्रयोग किया जाता है ?
>कनिष्क किस वर्ष में राज्य सिंहासन पर आरूढ़ हुए ?
>संसार में सबसे व्यस्त और सबसे महत्त्वपूर्ण समुद्र मार्ग कौन सा है ?
>राधास्वामी मत का मुख्य केन्द्र दयालबाग उत्तर प्रदेश के किस जिले में स्थित है ?
>साँची के स्तूप का निर्माण किसने कराया था ?
>काले वन किस देश में पाए जाते हैं ?
>मोहिनीअट्टम मूल रूप से किस राज्य में जन्मा और विकसित हुआ लोक नृत्य है ?
>भारत में शून्य के संप्रत्यय सहित दशमिक संख्यात्मक प्रणाली की खोज कौन-से राजवंश के दौरान हुई ?
>भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस की स्थापना कहाँ हुई ?
>भारतीय योजना आयोग का गठन कब हुआ था ?
>किसके कारण दूध, दही में परिवर्तित होता है ?
>पृथ्वी के सबसे निकट कौन सा ग्रह है ?
>शरीर के आंतरिक अंगो का परीक्षण किस उपकरण द्वारा किया जाता है ?
>पुस्तक ‘लास्ट मैन इन दि टावर’ का लेखक कौन है ?
>अपवर्तन तथा प्रकाश के पूर्ण आन्तरिक परावर्तन से किसका निर्माण होता है ?
>‘गायत्री मंत्र’ किस वेद में लिखित है ?
>भारतीय प्रतीक पर उत्कीर्ण ‘सत्यमेव जयते’ कहाँ से लिया गया है ?
>भारत का सबसे पुराना हॉकी टूर्नामेन्ट कौन-सा है ?
>भारत में सर्वप्रथम कौन यूरोपीय व्यापारी आया ?
>विश्व मलेरिया दिवस कब मनाया जाता है ?
>रामड्डष्ण मिशन की स्थापना किसने की ?
>‘भविष्य निधि योजना’ तथा ‘पारिवारिक पेन्शन योजना’ की शुरुआत किस वर्ष की गई थी ?
>हमारी आकाशगंगा में नक्षत्रों की संख्या कितनी है ?
>किसके कारण कुहासा होता है ?
>हड़प्पा सभ्यता में विशाल ‘स्नानागार’ का साक्ष्य कहाँ से प्राप्त हुआ है ?
>पुलिस द्वारा गिरफ्तार किए गए तथा हिरासत में लिए गए व्यक्ति को कितनी समयावधि के भीतर निकटतम मजिस्ट्रेट के पास ले जाया जाना होता है ?
>‘‘स्वतन्त्रता के लिए लम्बी यात्रा’’ पुस्तक किसकी आत्मकथा है ?
>केन्द्रीय सरकार ने ‘गाँव की ओर एक कदम’ की नीति स्वीकार करते हुए एक योजना जिसका नाम ‘भारत निर्माण योजना’ था, प्रारम्भ की। यह योजना कब शुरू हुई ?
>हिंदू कानून जिनकी देन है वह कौन थे ?
>पृथ्वी के अतिरिक्त किस ग्रह पर वायुमण्डल पाया जाता है ?
>किसी एक सामान्य व्यक्ति के रक्त का pH स्तर क्या होता है ?
>हिन्दी वर्णमाला में संयुक्त व्यंजनों की संख्या कितनी है ?
>पृथ्वी किस गति से सूर्य का चक्कर लगाती है ?
Managed Services By: Samikshaa Softwares